انتخاب کتاب مناسب سن کودکان

انتخاب کتاب مناسب سن کودکان می تواند یک عامل مهم برای رشد ذهنی و انقلاب درونی کودکان باشد. کتاب ها باید متناسب با مراحل رشد ادراکی، عاطفی و اجتماعی و نیازهای هر مرحله از رشد کودکان باشند. کتاب داستان ها با ارائه‌ نمونه‌های شخصیتی روان‌کاوی شده، پیام‌های مهمی را به خودآگاه، نیمه‌آگاه و ناخودآگاه ذهن با هر درجه‌ای از رشد که باشد، انتقال می‌دهند. امروزه کودک نیاز به یک تربیت اخلاقی دارد تا به‌طور غیرمستقیم به ‌او یک رفتار اخلاقی آموزش داده شود به همین دلیل داستان ها ابزار تربیتی مهمی برای کودکان به حساب می آیند. انتخاب کتاب با موضوعات منفی و نامناسب، می­تواند در طولانی مدت باعث تغییر ارزش­های انسانی و شخصیت کودک می شود. کتاب داستان ­هایی که موضوع خشونت آمیزی داشته باشند و شخصیت اصلی آن­ها فردی زورگو و خشن باشد، می­توانند باعث تغییر رفتار کودک به سمت پرخاشگری و خشونت شوند.

تقسیم بندی گروه های سنی کودکان

1. الف) پیش‌دبستانی (2 تا 6 ساله)
2. ب) سال‌های اول دبستان (7 تا 9 ساله)
3. ج) سال‌های پایان دبستان (10 تا 12 ساله)
4. د) دوران نوجوانی (13 تا 16 ساله)

انتخاب کتاب مناسب سن کودکان

• کتاب های گروه سنی الف: کودکان 2تا6 ساله این گروه سنی ذهن تحلیلی ندارند و داوری آنها درباره کار های خوب و بد بستگی به تشویق‌ها و تنبیه‌های والدین و اطرافیان دارد. در این سن واقعیت و تخیل در ذهن کودک با هم درهم ‌ترکیب می‌شود. کودک در این سن حتی سخن گفتن حیوانات، گیاهان و اشیاء را باور می کند و حتی می‌تواند خودش را جای آنها بگذارد. به همین دلیل در این دوره به داستان‌های تخیلی، افسانه‌ها و قصه حیوانات و وقایع و حوادث جادویی بسیار علاقه دارد. در واقع این داستان‌ها به رشد تخیل، تعقل و قوه استدلال و اکتشاف کودک در بزرگسالی کمک بسیاری خواهد کرد بنابراین باید از این‌گونه کتاب‌ها و این‌گونه قصه‌ها برای کودکان استفده کنیم تا جذابیت کتاب برای آن ها بالا برود.
•  کتاب های گروه سنی ب: در گروه سنی ب کم کم توانایی تمرکز بر یک موضوع و درک مفهوم زمان در کودک مشاهده می‌شود. حس اخلاقی کودک کم کم رشد خواهد کرد و خواهد فهمید که کدام عمل خوب و کدام عمل بد است و نسبت به داستانی که در آن قهرمان ضعف نشان می‌دهد و حق به‌ حق­دار نمی‌رسد اعتراض‌ خواهد کرد. کودکان در این سن همچنین می‌توانند شوخی‌های کلامی و لطیفه های داستانی را درک کنند و در داستان ها نکات خنده‌دار را درک می کنند. کتاب‌های دانستنی‌های علمی و آشنایی با آداب ‌و رسوم و فرهنگ‌های قومی و ملی و داستان‌های پریان و حتی داستان‌های واقع‌گرایانه که به مسائل موجود در محیط آنها مانند خانه، مدرسه، کوچه و جمع همبازی‌ها پرداخته باشد بهتر است برایشان تهیه کنید چون علاقه شان به این موضوع کتاب ها بیشتر می باشد.
• کتاب های گروه سنی ج: در گروه سنی ج، میزان استقلال کودک از پدر و مادرش بیشتر شده و به گروه همسالان توجه بیشتری می‌کند. در این سن کودکان بیشتر به داستان‌های عامیانه مثل افسانه‌ها و داستان‌های حیوانات و قصه‌های پندآموز علاقه ای نشان نمی دهند و برعکس به واقعیات زندگی اجتماعی و مسائل علمی علاقه‌مند می‌شوند. بچه‌های این گروه سنی کم‌کم به حادثه‌جویی علاقه مند می شوند و برخلاف گروه سنی ب از داستان‌های ماجرایی، حماسی، تاریخی و کتاب‌هایی که درباره‌ عجایب سرزمین‌های دیگر است لذت می‌برند. کودکان در این سن می توانند برای پیدا کردن پاسخ سوال ‌های خود از دایرة‌المعارف‌ها و فرهنگ‌نامه‌ها استفاده کنند و بیشتر از گروه قبل به کتاب‌های دانستنی‌های علمی علاقه نشان می‌دهند. در این سن تفاوت میان دختر و پسرها آشکار می‌شود و بین سلیقه‌ مطالعه‌ آنها، تمایز ایجاد می‌شود. دختران به کتاب‌های ماجرایی توجه زیادی نشان نمی‌دهند و کم‌کم به کتاب‌های احساسی جذب می شوند. در این دوره، با رشد تعقل و شناخت منطقی، قدرت تفکر انتزاعی و درک مفاهیم فلسفی در کودک به وجود می آید. لازم به ذکر است که شوق مطالعه در کودکان این گروه سنی کاهش می‌یابد و این موضوع نباید برای والدین نگران‌کننده باشد، چون تکالیف درسی، تماشای تلویزیون، ورزش و بازی با همسالان، بخش مهمی از اوقات فراغت آن‌ها را پر می‌کند.
• کتاب های گروه سنی د: در گروه سنی 13تا16 ساله ها نوجوانان خودشان را بین دنیای بزرگسالی و کودکی می‌بینند. درک او از زمان و مکان بیشتر شده و تلاش می کند در دنیای فراتر از محدوده‌ خانه، مدرسه و محیط برای خود هویتی پیدا کند. او در این سن به شدت مجذوب روابط شخصی می شود و رابطه های دوستی‌های زیادی را بنا می‌کند. در این دوره تمایل به استقلال فکری با نگاهی انتقادی به بزرگ‌ترها هم وجود دارد.

یکی از مسئولیت­های مهم والدین، انتخاب کتاب مناسب و خوب برای فرزندانشان است. انتخاب کتاب مناسب برای کودک و نوجوان، در بازار محصولات فرهنگی کودکان و نوجوانان که در آن، هر سودجویی قصد پول در آوردن دارد، قطعا کار ساده­ای نیست. خرید کتاب استاندارد و آموزش مطالب کاربردی و مفید به کودکان، به مطالعه و تحقیق فراوان نیاز دارد.

کتاب داستان های کودکان انتشارات تازه ها کتاب مناسبی برای کودکان می باشد