برای ترجمه کتاب کودک باید به این موضوع توجه داشت که کودکان مخاطبان خاصی هستند و برای تولید هر نوع محتوا برای آنها لازم است ابتدا ویژگی‌های شخصیتی و روحیات آنها را به خوبی بشناسیم. کتاب‌هایی که برای کودکان ترجمه می‌شوند ساختار و فرمی منحصر به فرد دارند که با محتوای بزرگسالان تفاوت‌های زیادی دارد و توجه به این تفاوت ها اهمیت زیادی دارد. در واقع بدون توجه به این نکته نمی‌توان در زمینه تولید محتوای مکتوب برای کودک موفق عمل کرد. ترجمه کتاب کودک کار هر مترجمی نمی باشد چون که لازم است قبل از ترجمه شخص مترجم به محتوای کتاب و تأثیرات فرهنگی آن به صورت دقیق و متفکرانه بپردازد و آنها را ارزیابی کند.
اصول ترجمه کتاب کودک:
- انتخاب کتاب مناسب: در ابتدا برای شروع کار باید کتاب مناسبی را انتخاب کنید. و سعی کنید حوزه‌ی مورد نظر خود را مشخص کنید. می خواهید در کدام حوزه کودک فعالیت کنید مثل روانشناسی، آموزشی ، بهداشتی و … . می توانید در گوگل هم تازه ترین کتاب ها را انتخاب کنید در این صورت گزینه‌های زیادی را در نتیجه‌ی جستجوی خود مشاهده خواهید کرد یا می توانید جستجوی خود را محدودتر کنید مثلا فقط موضوع بهداشت برای کودکان، سلامتی، عادات غذایی و … را جستجو کنید. شاید در ابتدا انتخاب کتاب مناسب کار خیلی راحتی نباشد چون گزینه‌های بسیار زیادی در مقابل شما قرار دارند که انتخاب را برای شما سخت تر میکنند. اما با محدودتر کردن حوزه ی مورد نظرتان میتوانید گزینه‌ها را کمتر کنید. با هر جستجو معمولا مشخصات کامل کتاب از جمله ناشر، خلاصه‌ی داستان، و… برای شما به نمایش در می آید.
- مطمئن شوید که قبلا نرجمه شده یا نه: برای اینکه مطمئن شوید کتاب انتخابی شما قبلا توسط فرد دیگری ترجمه نشده ساده ترین راه استفاده از سایت سازمان اسناد و کتابخانه ملی است می توانید عنوان اصلی کتاب یا نام نویسنده را در آنجا جستجو کنید. البته می توان عنوان ترجمه شده را هم جستجو کرد ولی ممکن است مترجم دیگری آن کتاب را با عنوان دیگری ترجمه کرده باشد. پس قبل از هرچیزی حتما از این موضوع مطمئن شوید.
- اجازه از ناشر خارجی: قبل از اینکه کار ترجمه را شروع کنید حتما از ناشر خارجی اجازه بگیرید. این موضوع کار خیلی ساده ای است. هنگامی که نام کتاب را در اینترنت جستجو کنید مشخصات کامل کتاب از جمله نام ناشر آن به شما نشان داده می شود که می توانید به صفحه‌ی انتشارات مراجعه کرده در آنجا آدرس ایمیل ناشر را پیدا کنید و برای آنها ایمیل بفرستید. و اگر می خواهید از همان تصویر های اورجینال کتاب برای کتاب خود استفاده کنید حتما این موضوع را هم به ناشر اطلاع دهید تا شرایط خود را برای ترجمه کتاب برای شما توضیح دهند.
- پیدا کردن ناشر برای چاپ: بعد از گذراندن این مراحل میتوانید ترجمه کتاب را شروع کنید. بعد از ترجمه‌ی کتاب مهم‌ترین و البته مشکل‌ترین قسمت کارپیدا کردن ناشری است که قبول کند چاپ کتاب را به عهده بگیرد. ممکنه ابتدا و بعد از مراجعه به چندین ناشر هیچکدام از آن ها کتاب شما را قبول نکنند. اما نباید نا امید شوید و بهتر است حداقل یک سوم متن ترجمه شده‌ی کتاب را در اختیار ناشر قرار دهید. سعی کنید دلایل قانع کننده‌ای را برای ناشر شرح دهید که او را متقاعد کنید چاپ کتاب شما را به عهده بگیرد. مطمئن باشید در صورتی که مراحل قبلی را به خوبی انجام داده‌باشید، خصوصا در صورت انتخاب مناسب کتاب، این مرحله را هم به راحتی پشت سر می‌گذارید.
- ثبت کتاب ترجمه شده در کتابخانه ملی: انجام ثبت کتاب در کتابخانه ملی بر عهده ی ناشر می باشد. باید مشخصات کتاب شما در کتابخانه‌ی ملی ثبت شود تا نام شما به عنوان مترجم در کنار عنوان کتاب قرار بگیرد.
- دقت به لحن ترجمه: این موضوع بسیار مهم است و حتما باید خود را جای مخاطبی بگذارید که قرار است کتاب شما را بخواند. علاوه بر این باید فرهنگ جامعه‌ی مبدا را هم در نظر داشته‌باشید. گاهی برخی کلمات یا عبارت‌ها در زبان مقصد وجود دارند که برای مخاطبان کتاب غیر قابل درک و فهم هستند. سعی کنید بهترین معادل‌ها را بر اساس معیارهای فرهنگی جایگزین کنید.
- حفظ ساختار متن: متن کتاب‌های کودکان معمولا کوتاه هستند و در هر صفحه هم تعدادی جمله کوتاه نوشته شده که به شدت کنجکاوی کودک را تحریک میکنند. مترجمان هنگام ترجمه کتاب کودک بایدبه این نکته توجه کنند که از جملات کوتاه استفاده کنند تا کنجکاوی کودک را به اندازه متن اصلی تحریک کنند.
رعایت یک سری نکات برای نوشتن کتاب کودک بسیار مهم است مترجم کتاب‌های کودک باید سعی کند کودک درونش را بیدار نگه دارد. کودکی کردن در حین ترجمه یکی از مهم ترین اصول ترجمه کتاب کودک است. به بیان دیگر، اگر مترجم خودش محتوا را از دید یک کودک مورد مطالعه قرار ندهد قطعا نخواهد توانست آن را به زبان کودکانه و قابل فهم برگرداند. این نکته کلیدی یکی از دلایل اصلی شکست بسیاری از آثار کتاب کودک ترجمه شده است. کسی که در حوزه تولید محتوا برای کودک فعالیت می‌کند باید توانایی همزبان شدن با کودکان را حتما داشته باشد.
کودکان آینده مملکت را می سازند و کتاب نقش مهمی در زندگی کودکان دارد پس باید برای آنها محتواهایی درست تولید کنیم تا آینده بهتری برای خود بسازیم. ترجمه نادرست و بی‌کیفیت کتاب کودک علاقه مندی به کتاب‌خوانی را در کودکان از بین می‌برد و این خود یکی از خطرات اساسی این حوزه از فعالیت‌های فرهنگی است.
با کلیک بر قسمت لینک شده می توانید بهترین کتاب های ترجمه شده انتشارات تازه ها را ببینید