دلایل استفاده از آبکاری کروم سخت :آبکاری فرایندی است برای قرار دادن پوششی از فلزات و یا غیر فلزات بر روی فلزات یا غیر فلزات دیگر برای جلوگیری از فرایند سایش، افزایش اکسیداسیون، مقاومت سطحی و… است.
آبکاری فرایندی متعلق به قرن های اخیر نمیباشد ( آبکاری به روش الکتریکی)، از این روش آبکاری ایرانیان باستان در ۲۰۰۰ سال پیش استفاده میشده. اما امروزه استفاده از آبکاری بیشتر اهمیت پیدا کرده است. به گونه ای که کاربرد آبکاری در اغلب صنایع به چشم میخورد. از جمله صنایعی که آبکاری در آنها اهمیت دارد میتوان به صنایع خودرو سازی، صنایع مخابرات، صنایع تولیدات قطعات الکترونیکی، صنایع تهویه مطبوع، صنایع ساخت در و پنجره و… اشاره داشته باشیم.
چرا از آبکاری کروم استفاده میکنیم؟
شاید اولین نقدی که به آبکاری انجام شود و سوال در ذهن آدم ایجاد شود این باشد که چرا بجای آبکاری کروم از فلزات روکش دار در قطعه مورد نظر استفاده نکنیم؟ و یا این فکر به ذهن بیاید که با توجه به پیشرفت روز افزون علم در مهندسی مواد چرا از آلیاژهای مناسب استفاده نشود؟
به این نکته توجه داشته باشیم که اگر بجای قوطی رب گوجه فرنگی آبکاری شده با قلع که از جنس آهن میباشد از قلع خالص استفاده میکردیم باید بابت هر کیلوگرم استفاده از قلع ۷۰ هزار تومان هزینه میکردیم. این در حالی است که آهن استفاده شده در این قوطی ها نهایتا قیمتی برابر با ۴ هزار تومان در بهای هر کیلوگرم دارد. از طرفی دیگر درصد فراوانی آهن در کره زمین ۳۲٫۱ درصد میباشد و درصد فراوانی قلع به همراه ۹۰ عنصر دیگر که جز عناصر با فراوانی کم بر روی زمین میباشد روی هم رفته ۱٫۲ درصد است.
پس آبکاری به ما کمک کرده تا بتوانیم هم از خواص قلع استفاده کنیم و هم با توجه به درصد فراوانی آن به بهترین شکل از آن بهره جوییم.
اهمیت استفاده از آبکاری
اما سوالی دیگر که پیش آمد با این عنوان که چرا آلیاژ به عنوان مثال آهن و قلع در ساخت قوطی های کنسرو مواد غذایی به جای روش آبکاری استفاده نکنیم؟
در پاسخ به این سوال باید گفت که همیشه به این موضوع بایست توجه داشت که ساخت آلیاژ نیاز به ذوب کردن فلزات داراد و تامین انرژی برای این کار بسیار هزینه بر است و تولید آلیاژ فرایندی پر هزینه است. از نگاهی دیگر آبکاری هزینه ای بسیار پایین تر و مراحل بسیار راحت تری نسبت به ساخت آلیاژ دارد از این رو در این موارد استفاده از آبکاری بهتر و کم هزینه تر است.
پس از مورد اهمیت ترین دلایل استفاده از آبکاری مخارج کم استفاده از آن است ولی از جهات دیگر ساخت آلیاژ به این نحوه نیست که وقتی فلزات با هم محلول شوند فلز آلیاژ دارای جز به جز خواص فلزات استفاده شده است . به طور مثال در ترکیب دو فلز قلع و مس با یکدیگر که تشکیل مفرغ را انجام میدهند. آلیاژ مفرغ به وجود آمده سخت تر از دو فلز سازنده است پس از این رو آلیاژ محدودیت هایی برای ما درست کرده است که در آخر ما را به سمت آبکاری برای بهره برداری از خواص هر فلز مورد استفاده قرار میدهد.
دلایل استفاده از آبکاری
زیبا کاری
یکی از کاربردهای اساسی آبکاری در زیبا سازی سطح فلزات میباشد. به علت نرم بودن فلزات گران بهایی مانند طلا از آن نمیتوان در بخش های مقاومتی سازه ها استفاده کرد برای لوکس سازی و زیبا کاری از آبکاری طلا بر این قسمت ها استفاده میکنند. همچنین در ساخت و تزیین ساعت به وفور از این فرایند برای زیبا سازی استفاده میشود.
از نمونه زیبا سازی توسط آبکاری به آبکاری در طراحی بدنه خودرو ها میتوان اشاره کرد. اگر چه استفاده از کروم در بدنه ماشین به علت استفاده از خواص ضد سایشی این ماده میباشد ولی امروزه پوشش کروم از جاذبه دیداری بین طرفداران خودرو برخوردار است و از این رو درخواست مشتریان برای این پوشش بر روی خودرو خود به جهت زیبایی میباشد. از جمله اقداماتی دیگر که در صنعت خودرو برای طراحی ماشین های لوکس و سفارشی میشود، آبکاری بدنه ماشین با طلا است
جلوگیری از خوردگی شیمیایی
یکی از مهم ترین دلایل استفاده از آبکاری جلوگیری از خوردگی شیمیایی مواد است. از این رو به دو صورت این کار انجام میشود. یکی به این صورت که فلز مادر توسط فلزی که مقاومت بالایی در برابر خوردگی دارد پوشش داده میشود و در روش دیگر فلز مادر با فلزی که خاصیت خوردگی بیشتری نسبت به فلز مادر دارد پوشش داده میشود.
در روش اول استفاده از فلزاتی با خاصیت خوردگی پایین به عنوان روکش است مثل روکش کردن عاشق آهنی با نقره.
در روش دوم که رایج ترین مثال آن آهن سفید( آهن گالوانیزه) میباشد، فولاد با لایه ای از روی که خاصیت خوردگی بیشتری نسبت به فولاد دارد پوشش داده میشود تا در مواجهه با محیط خوردگی فلز روی به جای فولاد خورده شود.
برای افزایش مقاومت سطحی
فلزاتی که از مقاومت سطحی کمی برخوردارند چه از جهت ضربه و چه از باب مقاومت سایشی با روکشی از فلز مقاوم محافظت میشوند که از مثال کروم در حفاظت سایشی در روکش بدنه ماشین میتوان نام برد. در مثالی دیگر از آندایز سخت به روی سازه های سبک آلومینیومی در ساخت صنایع هواپیمایی و موشکی می توان نام برد تا مقاومت سطح این ماده را افزایش دهد.
افزایش مقاومت حرارتی
در آبکاری فقط از مواد فلزی استفاده نمیشود. امروزه کارکردن در محیط هایی که درجه حرارت بالایی دارند باعث شده که استفاده از فلزات برای ساخت ابزار آلات عملا غیر ممکن شود. از این رو مقاومت بالای سرامیک در برابر گرما باعث شده که این دیده به ذهن گام بگذارد که از پوشش سرامیک بر روی ابزار آلات و قطعات فلزی استفاده کنیم. از این رو آبکاری سرامیک برروی فلزات بسیاز حائز اهمیت شده است.
افزایش رسانایی الکتریکی
امروزه جهان تکنولوژی و سرعت پردازش اطلاعات افزایش یافته که در طراحی قطعات الکتریکی نمیتوان حتی از مس که رسانایی بالایی دارد، استفاده کرد. در واقع برای بهبود پردازش سیستم و کاهش حرارت های مقاومتی در پردازنده ها باید از موادی با رسانایی بالاتر و مقاومت کمتری استفاده کرد از این رو در این صنعت امروزه از آبکاری طلا، نقره و پلاتین بر روی قطعات فولادی برای افزایش رسانایی الکتریکی استفاده میکنند.
پنج مورد بیان شده در بالا مهم ترین دلایل استفاده از آبکاری میباشد. استفاده ما از آبکاری میتواند به منظور استفاده از هر خصاصیت مورد نیاز ما از یک ماده در کارمان باشد که بخواهیم به وسیله ی آن نقص ماده مادر استفاده شده را پوشش بدهیم.
